Arteterapia – czym jest i jak działa terapeutyczna moc sztuki

Data ostatniej aktualizacji: 21.05.2024

Terapia sztuką może budzić podziw. Jednak warto wiedzieć, że wykorzystanie sztuki jako medium terapeutycznego, otwiera przed terapeutami zupełnie nowe możliwości dialogu i wyrażania emocji u swoich podopiecznych. Wdrożenie form sztuki takich jak, taniec, malarstwo czy muzyka – pomaga dotknąć i pracować nad istotnymi dla pacjentów tematami. Dlatego warto poznać i eksplorować istotę oraz moc arteterapii, włączając ją w praktykę gabinetową.

Spis treści:

1. Na czym polega arteterapia?
2. Jakich metod używa sie w arteterapii?
3. Poznaj funkcje arteterapi
4. W czym pomaga terapia sztuką – poznaj korzyści!
5. Jak zostać arteterapeutą? Kto może prowadzić arteterapię?
6. Podsumowanie

Ten artykuł przeczytasz w 5 minut.

Na czym polega arteterapia?

Arteterapia jest formą terapii, która wykorzystuje proces twórczy w sztuce do promowania zdrowia psychicznego i emocjonalnego jednostek. Wywodzi się z przekonania, że twórcza ekspresja artystyczna może być potężnym narzędziem w procesie terapeutycznym, umożliwiając jednostkom wyrażanie siebie i rozwiązywanie problemów w sposób niewerbalny.

W praktyce arteterapii pacjenci angażują się w różne formy sztuki, takie jak malarstwo, rzeźba czy kolaże. Podczas sesji terapeutycznych prowadzonych przez wykwalifikowanego terapeutę artystycznego. Poprzez kreatywne działania, uczestnicy mają możliwość eksplorowania swoich emocji, doświadczeń życiowych oraz pracy nad samopoznaniem i rozwojem osobistym. Może być realizowana indywidualnie lub w formie grupowej, na przykład w ramach warsztatów rozwojowych czy grup terapeutycznych.

Sprawdź: Kursy dla miłośników natury, terapeutów i edukatorów 💚

Jakich metod używa się w arteterapii?

Arteterapię dzieli się na dwie główne kategorie:

• Arteterapię edukacyjną – to rodzaj terapii, który wykorzystuje różne formy sztuki w procesie edukacyjnym, aby wspierać rozwój emocjonalny, społeczny i poznawczy uczestników.
• Arteterapię medyczną, która skupia się na wspieraniu osób borykających się z problemami psychicznymi i fizycznymi.

Arteterapia edukacyjna różni się od arteterapii medycznej, która skupia się na wspieraniu osób borykających się z problemami psychicznymi i fizycznymi.

Warte uwagi jest to, że w arteterapii istnieje wiele różnych metod, które mogą być stosowane w zależności od celów terapeutycznych i preferencji klienta. Kilka popularnych metod arteterapeutycznych obejmuje:

1. Malarstwo – pacjenci malują obrazy lub tworzą dzieła za pomocą farb, pędzli i innych narzędzi malarskich, aby wyrazić swoje emocje, przeżycia i doświadczenia.
2. Rzeźba – polega na tworzeniu trójwymiarowych form za pomocą różnych materiałów, takich jak glina, gips, drewno czy metal, co umożliwia pacjentom wyrażanie się poprzez kształty i tekstury.
3. Tworzenie kolaży – pacjenci tworzą kompozycje z różnych materiałów, takich jak wydruki, czasopisma, tkaniny czy przedmioty znalezione, aby przedstawić swoje myśli, marzenia lub cele.
4. Rysunek – jest to jedna z najbardziej podstawowych form arteterapii, w której pacjenci wykorzystują ołówki, kredki, pastele czy tusze do wyrażania swoich myśli, uczuć i emocji na papierze.
5. Sztuka w ruchu – ta metoda wykorzystuje ruch ciała i taniec jako formę ekspresji, pozwalając pacjentom na wyrażanie siebie poprzez gesty, postawy ciała i rytm.
6. Sztuka teatralna – pacjenci biorą udział w różnych ćwiczeniach teatralnych i improwizacjach, aby wyrazić siebie, przeżywać różne role i eksplorować swoje emocje.

To tylko niektóre z metod stosowanych w arteterapii, każda z nich może być dostosowana i modyfikowana w zależności od potrzeb i preferencji klienta oraz celów terapeutycznych.

Poznaj funkcje arteterapi

Arteterapia pełni wiele funkcji w procesie terapeutycznym. Oto kilka z nich:

1. Wyrażanie emocji – sztuka może być środkiem do przeżywania głębokich emocji i doświadczeń, które mogą być trudne do wyrażenia słowami.
2. Wspomaganie procesu samorozwoju – poprzez twórcze działania, pacjenci mogą eksplorować i rozwijać swoje zdolności i odnajdywać nowe zainteresowania.
3. Leczenie traumy – arteterapia może być skuteczną metodą w leczeniu osób cierpiących z powodu traumy, pomagając im przetwarzać trudne doświadczenia.
4. Poprawa komunikacji – dla osób mających trudności w komunikacji werbalnej, sztuka może stanowić alternatywny sposób wyrażania myśli i uczuć.
5. Zwiększenie samoświadomości – poprzez twórcze procesy, pacjenci mogą lepiej zrozumieć swoje myśli, uczucia i potrzeby.
6. Redukcja stresu i poprawa samopoczucia – angażowanie się w proces twórczy może przynieść ulgę w doświadczaniu stresu oraz poprawić ogólne samopoczucie.
7. Integracja sensoryczna – dla osób z zaburzeniami sensorycznymi, praca z różnymi materiałami artystycznymi może pomóc w integracji bodźców sensorycznych.

W czym pomaga terapia sztuką – poznaj korzyści!

Terapia sztuką wbrew pozorom jest skutecznym wsparciem dla osób z różnymi dolegliwościami psychicznymi i emocjonalnymi, pomagając im w procesie zdrowienia i rozwoju osobistego.

1. Dla osób cierpiących na depresję – pomaga w wyrażaniu trudnych emocji i myśli poprzez twórcze działania, co może przynieść ulgę i poprawić samopoczucie.
2. Dla osób z zaburzeniami lękowymi – praktyka sztuki stanowi formę terapii poznawczo-behawioralnej, pomagając pacjentom w identyfikowaniu i kontrolowaniu swoich lęków poprzez ekspresję i refleksję.
3. Dla osób z PTSD – arteterapia jest bezpiecznym miejscem do wyrażania traumy i przetwarzania trudnych doświadczeń poprzez sztukę, co prowadzić do redukcji objawów PTSD i poprawy funkcjonowania psychospołecznego.
4. Dla osób z zaburzeniami odżywiania – praca z arteterapeutą pomaga pacjentom w eksplorowaniu swojej tożsamości i relacji z ciałem poprzez twórczą ekspresję, co może wspierać proces zdrowienia i akceptacji ciała.
5. Dla osób z problemami ze zdrowiem psychicznym – jako skuteczna forma terapii uzupełniającej, wspierająca tradycyjne metody leczenia i pomagająca pacjentom w radzeniu sobie z objawami i wyzwaniami związanymi z ich chorobą.
6. Dla osób z problemami z samoregulacją emocjonalną – praktyka sztuki jest narzędziem do nauki zdolności do radzenia sobie ze stresem i regulacji emocji poprzez kreatywne wyrażanie i eksplorację uczuć.

Jak zostać arteterapeutą? Kto może prowadzić arteterapię?

Aby zostać arteterapeutą, konieczne jest przejście przez odpowiednie etapy kształcenia i zdobycie doświadczenia zawodowego. Pierwszym krokiem jest uzyskanie wykształcenia wyższego, zwykle w dziedzinach takich jak sztuki plastyczne, psychologia, terapia zajęciowa lub edukacja artystyczna.

Ważne jest zdobycie gruntownej wiedzy z zakresu psychoterapii oraz umiejętności pracy zarówno z grupami, jak i z klientami indywidualnymi, w tym zarówno z dziećmi, jak i dorosłymi.

Następnie zaleca się uczestnictwo w specjalistycznych kursach i szkoleniach z zakresu arteterapii, które obejmują zarówno teorię, jak i praktykę. Po zdobyciu odpowiednich kwalifikacji i doświadczenia praktycznego, arteterapeuci mogą ubiegać się o certyfikację lub licencję w danej jurysdykcji, co pozwoli im na legalne prowadzenie praktyki arteterapeutycznej. Arteterapię mogą prowadzić wykwalifikowani arteterapeuci posiadający odpowiednie wykształcenie i certyfikacje, którzy stosują sztukę w celach terapeutycznych, wspierając proces zdrowienia i samorozwoju u swoich klientów, mając na celu poprawę ich dobrostanu.

W Polsce istnieje kilka renomowanych uczelni oferujących programy kształcenia arteterapeutów, zarówno na studiach stacjonarnych, zaocznych, jak i podyplomowych.
 
Między innymi Arteterapia na Akademii Pedagogiki Specjalnej w Warszawie czy Arteterapia na Uniwersytecie Pedagogicznym im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie (stan na maj 2024).

Może Cię zainteresować: Jak zostać naturopatą?

Podsumowanie

Arteterapia to dziedzina, która oferuje liczne korzyści dla zdrowia psychicznego i fizycznego poprzez wykorzystanie sztuki jako narzędzia terapeutycznego. Poprzez różnorodne formy sztuki, takie jak malarstwo, taniec, muzyka czy ruch, arteterapia umożliwia klientom wyrażenie swoich emocji, rozwój osobisty oraz lepsze zrozumienie siebie. Jest to metoda terapeutyczna, która może być skuteczna zarówno w pracy z dziećmi, jak i dorosłymi, zarówno w kontekście edukacji, jak i opieki zdrowotnej. Dzięki arteterapii pacjenci mogą odnaleźć motywację do życia, rozwijać swoje umiejętności oraz budować pozytywne relacje z otoczeniem. Warto zauważyć, że arteterapia może być stosowana jako samodzielna forma terapii lub jako uzupełnienie innych metod terapeutycznych, zależnie od potrzeb klienta. Dlatego też warto doceniać jej różnorodność i elastyczność w pracy z różnymi grupami i problemami.