Drzewa wzbudzają szacunek i podziw, fascynują, pełnią dobroczynną rolę dla całego ekosystemu, a na przestrzeni dziejów Ziemi – niejednokrotnie przypisywało im się magiczną moc. Poznaj razem z nami znaczenie drzew. Dowiedz się, jaką rolę odgrywają na Ziemi, dlaczego warto o nie dbać oraz czego możemy się od nich nauczyć!
Spis treści:
- Symbolika, czyli jakie znaczenie drzewa miały w przeszłości?
- Znaczenie drzew dla człowieka
- Co dają drzewa ludziom?
- Co dają drzewa zwierzętom?
- Znaczenie drzew dla dzieci — czy mają wpływ na ich rozwój?
- Czego drzewa mogą nauczyć człowieka?
Ten artykuł przeczytasz w 4 minuty.
Symbolika, czyli jakie znaczenie drzewa miały w przeszłości?
Od wieków ludzie przypuszczali, że las i rosnące w nim różne gatunki drzew, roztaczają nad nami opiekę. W starożytnym Egipcie drzewa figowe były niemal święte – pod koronami majestatycznych figowców miały przesiadywać dusze zmarłych. Dla Słowian drzewa były wyroczniami – ludzie przychodzili do nich, by odzyskać zdrowie i poznać odpowiedzi na nurtujące pytania. Z kolei w kręgu religii chrześcijańskiej, drzewo symbolizowało relację człowieka z Bogiem.
Drzewa zawsze odgrywały ważną rolę, stanowiąc integralną część życia ludzi. Dziś, wraz z postępem cywilizacyjnym ich znaczenie zostało w dużym stopniu zdegradowane do roli przemysłowej, a dokładniej – surowca, z którego pozyskiwany jest papier. Co ważne, dla wielu ludzi drzewa wciąż stanowią kluczowy element ekosystemu, a relacje ludzi z drzewami w wielu przypadkach można określić jako metafizyczne.
Wybrane dla Ciebie: Nasze kursy online
Znaczenie drzew dla człowieka
Las to miejsce szczególnie ważne dla całego ekosystemu. Od ilości drzew i naturalnych terenów zielonych na całym globie zależy w dużym stopniu jakość życia i zdrowie człowieka. Polski pisarz Andrzej Majewski powiedział kiedyś, że „drzewo pozbawione korzeni upada, człowiek też”. Jak możemy odnieść się do tych słów? Oddalenie się człowieka od przyrody i przywiązanie do dużych aglomeracjach miejskich, według wielu teorii i badań ma negatywny wpływ na codzienne funkcjonowanie i w znacznym stopniu oddziela człowieka od jego prawdziwych, naturalnych korzeni, uniemożliwiając odczuwanie pełnego szczęścia, spokoju i harmonii.
Może Cię zainteresować: Leśne aktywności po Covid-19
Co drzewa dają ludziom?
Jakie korzyści dla naszego funkcjonowania na Ziemi dają drzewa? Wyróżnić można szereg zalet:
- czyste powietrze (drzewa zajmujące 1 ha powierzchni, wytwarzają około 700 kg tlenu!),
- lepszy dostęp do wody (każdy hektar zalesiony drzewami liściastymi oddaje 50 m3 wody do środowiska),
- zapora przeciwpowodziowa (dzięki rozbudowanym systemom korzeniowym, drzewa pomagają utrzymać wodę w korycie rzeki),
- niższa temperatura powietrza (jest to szczególnie ważne w dużych aglomeracjach miejskich),
- bufor dla hałasu,
- przedłużenie żywotności dróg asfaltowych (cień spowalnia uwalnianie się związków asfaltowych),
- wyciszenie i relaksacja – bliski kontakt z przyrodą pomaga polepszyć nastrój i “naładować akumulatory”.
Przeczytaj też: Lasy łęgowe – charakterystyka i występowanie
Co dają drzewa zwierzętom?
Drzewa przede wszystkim dają zwierzętom i ptakom schronienie, stanowiąc ich dom. Dzięki wielkoobszarowym lasom dzikie zwierzęta mają zapewnione odpowiednie warunki do bytowania i rozmnażania. Tereny zielone stanowią również dla nich źródło pożywienia. Przyszłość zwierząt oraz ptactwa w dużej mierze zależy właśnie od drzew i terenów zielonych, co każe z obawą patrzeć na proces wycinania drzew pod inwestycje drogowe czy pożary lasów.
Może Cię zainteresować: Korzyści z kąpieli leśnych
Znaczenie drzew dla dzieci – czy mają wpływ na ich rozwój?
Na przestrzeni lat naukowcy i psychologowie przeprowadzali rozmaite badania na temat wpływu drzew na nasze funkcjonowanie. W 2001 roku grupa amerykańskim badaczy postanowiła sprawdzić, jaki wpływ drzewa mają na dzieci bawiące się na placach zabaw. Okazało się, że w przypadku placów zabaw położonych wśród drzew, dzieci były dużo bardziej kreatywne, niż w przypadku miejsc położonych z dala od przyrody. Wśród drzew dzieci częściej wymyślały zabawy, które pozytywnie wpływały na rozwój ich mózgów. Poza tym, dzieci, które częściej przebywają na łonie natury, mają mniej problemów z nadpobudliwością i brakiem koncentracji.
Czego drzewa mogą nauczyć człowieka?
Poza opisanymi w artykule walorami ekologicznymi, drzewa pełnią również inne istotne funkcje, stanowiąc dla ludzi wzór, inspirację i natchnienie. Na co dzień, przypominają o potędze natury i przemijalności ludzkiego życia. Dość powiedzieć, że najsędziwsze okazy drzew są dużo starsze od piramid egipskich! Według medycyny niekonwencjonalnej, bliski kontakt z przyrodą pomaga poprawić stan psychiczny, polepszyć nastrój i “naładować akumulatory”.
Jak pisze P. Wohlleben, autor książki “Drzewa i las – najlepszy nauczyciel”, drzewa pomagają oduczyć się bycia egoistą, a jednocześnie nauczyć cierpliwości. Mało tego, drzewa uczą szacunku do świata przyrody oraz dbałości i troski. Warto wspomnieć również o sylwoterapii, a dokładniej – terapeutycznej mocy przytulania do drzew. Kolejny aspekt to kreatywność. Tym, którzy potrzebują weny do nauki, pracy lub artystycznej twórczości przypominamy, że to właśnie siedząc pod lipą Jan Kochanowski tworzył swoje dzieła.
Podsumowując, rola drzew jest nieoceniona w kontekście ich znaczenia dla ekosystemu – zwierząt, ludzi i całej planety. Wiele drzewom zawdzięczamy i wiele możemy się od nich nauczyć, jeśli tylko otworzymy się na otaczającą nas przyrodę i pogłębimy swoją relację z naturą.
Do zobaczenia na leśnym szlaku!
Źródła:
- Rotter L., Włodarczyk Z., Symbolika roślin cz. 7, Wydawnictwo WAM, 2009.
- Wohlleben P., Dotknij, poczuj, zobacz. Fenomen relacji człowieka z naturą. Wydawnictwo Otwarte, 2022.
- Wohlleben P., Drzewa i las – najlepszy nauczyciel, Miesięcznik Dzikie Życie, 8-9, 2018.
