Data ostatniej aktualizacji: 09.09.2021
Nawyki żywieniowe kształtują się przez całe życie człowieka, rozpoczynając od najmłodszych lat – pod dużym wpływem rodziców i otoczenia – aż po dorosłe decyzje dotyczące jedzenia. Są ściśle powiązane nie tylko z preferencjami smakowymi, ale także z emocjami, z którymi człowiek kojarzy dane pożywienie. Dlatego jedną z największych trudności, z jakimi spotkać może się osoba pragnąca zmienić swoje nawyki, jest rezygnacja z produktów wywołujących uczucie euforii, a zatem słodyczy. Czy rzeczywiście można zmienić swoje nawyki? Na które grupy pokarmów zwrócić największą uwagę podczas podejmowania decyzji o zmianie?
Spis treści:
Ten artykuł przeczytasz w 2 minuty.
Zmiana nawyków żywieniowych a edukacja
Nawyki żywieniowe kształtują się w okresie dzieciństwa, dlatego popełnione wtedy błędy mogą być trudne do wykorzenienia w dorosłym życiu. Warto zatem zdać sobie sprawę z tego, jak duże znaczenie ma edukacja żywieniowa, która w Polsce niestety nie stoi na wysokim poziomie. Według badań CBOS z 2019 roku, większość badanych Polaków uważa, iż je zdrowo – niezależnie od tego, co je w rzeczywistości. Ponad połowa ankietowanych je mięso i produkty pochodzenia zwierzęcego co najmniej kilka razy w tygodniu. Sporadycznie zaś jedzona jest kasza czy ryby. 24% ankietowanych je codziennie słodycze lub ciasta. Aż 10% każdego dnia wypija napoje słodzone typu coca-cola.
Logicznym wnioskiem jest zatem nie tylko to, że Polacy nie odżywiają się zdrowo (w sposób propagowany przez WHO czy Instytut Żywności i Żywienia), ale także to, iż nie posiadają oni odpowiedniej wiedzy na temat tego, jak powinny wyglądać zdrowe nawyki żywieniowe.
Zdrowe nawyki – czyli jakie?
Zdrowe nawyki żywieniowe to kompleksowe zagadnienie, w którego skład wchodzi nie tylko rodzaj i jakość jedzenia, ale także jego ilość oraz regularność spożywanych posiłków. Chociaż dostępnych jest wiele książek czy artykułów dotyczących zdrowego odżywiania się, najprostszym sposobem na poznanie prawidłowych nawyków jest przyjrzenie się Piramidzie Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej. Na co przede wszystkim zwrócić uwagę?
- U podstawy piramidy znajdują się owoce i warzywa. To one są najważniejszą grupą produktów, która powinna stanowić co najmniej połowę dziennych posiłków. Istotne są także proporcje – ¾ to warzywa, ¼ to owoce. Należy pamiętać bowiem, że owoce – choć stanowią źródło witamin – są także bogate w cukry proste, których należy unikać.
- Ograniczenie spożywania mięsa oraz produktów pochodzenia zwierzęcego powinno stanowić jeden z najważniejszych punktów zmiany nawyków żywieniowych dla wielu Polaków. Chociaż według GUS w roku 2019 spożycie mięsa spadło o 20% w stosunku do roku poprzedniego, nadal wielu z nas nie stosuje się do zaleceń Instytutu Żywności i Żywienia w tej kwestii. Według IZZ warto ograniczyć spożycie mięsa do 0,5 kilograma tygodniowo.
- Tłuszcz oraz białko zwierzęce powinno być natomiast zastępowane produktami roślinnymi, między innymi nasionami strączkowymi, które stanowią pełnowartościowe źródło protein.
- Elementem zdrowych nawyków żywieniowych jest także regularne uprawianie sportu, ograniczenie cukru i soli, picie co najmniej 1,5 litra wody dziennie czy spożywanie regularnych posiłków. To idealnie pokazuje, iż jest to szerokie zagadnienie, w którego skład wchodzi nie tylko brak fast foodów w codziennym menu.
Wybrane dla Ciebie: Nasze kursy online
Od czego zacząć zmianę
Utrwalane przez lata nawyki żywieniowe mogą być trudne do pokonania, nawet pomimo dużych chęci. Należy przede wszystkim zdać sobie sprawę ze skali problemu – najlepiej dzięki skorzystaniu z profesjonalnej pomocy dietetyka bądź psychodietetyka, jeśli nawyki żywieniowe mogły wpłynąć na powstanie zaburzeń żywienia. Pierwszym etapem jednak zawsze jest przyznanie się do problemu przed sobą oraz podjęcie decyzji o zmianie samodzielnie, bez nacisku osób trzecich. Niezależnie od tego, jaki czynnik stał się najbardziej motywującym – chęć schudnięcia, poprawienia swojego zdrowia czy samopoczucia – świadoma decyzja o zmianie nawyków żywieniowych na lepsze zawsze jest dobrym krokiem ku wyższej jakości życia.
Może Cię zainteresować: Raw food – zalety i wady surowej diety
Źródła:
https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2014/K_115_14.PDF
http://www.izz.waw.pl/zasady-prawidowego-ywienia
