Data ostatniej aktualizacji: 06.09.2022
Wydostający się do atmosfery pył wulkaniczny stanowi bardzo poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa ruchu lotniczego, czego głośnym przykładem była erupcja jednego z islandzkich wulkanów w 2010 roku i anulowanie kilkunastu tysięcy lotów czy przypadki awarii silników samolotów będących w przestrzeni powietrznej. Rozwój technologii pozwala jednak na zwiększenie bezpieczeństwa w lotnictwie, o czym dowiesz się więcej z poniższego artykułu.
Spis treści:
- Pył wulkaniczny – czym jest?
- Dlaczego pył wulkaniczny jest niebezpieczny dla samolotów?
- Nowoczesne metody ochrony samolotów przed pyłem wulkanicznym
Ten artykuł przeczytasz w 2 minuty.
Pył wulkaniczny – czym jest?
Pył wulkaniczny jest najdrobniejszym elementem popiołów wulkanicznych, a zarazem najdrobniejszym materiałem piroklastycznym, czyli takim, który stanowi okruchowy produkt wybuchu wulkanicznego. Tego typu produkty powstają na skutek rozpylania płynnej lawy i krzepnięcia jej w powietrzu, jak również na skutek rozpylenia skał rozkruszonych przez erupcję wulkanu. Najdrobniejszy z nich, wspomniany pył wulkaniczny, posiada zdolność rozprzestrzeniania się na bardzo duże odległości oraz długotrwałego unoszenia się w powietrzu. Dość powiedzieć, ze historyczny rekord to wyrzut pyłu wulkanicznego na wysokość aż 25 km (wydarzenie to miało miejsce ponad 70 tys. lat temu).
Wybrane dla Ciebie: Nasze kursy online
Dlaczego pył wulkaniczny jest niebezpieczny dla samolotów?
Unoszący się w atmosferze pył wulkaniczny w ogromnym stopniu zagraża ruchowi lotniczemu. Nie wdając się w techniczne szczegóły, można to wytłumaczyć w następujący sposób: chmura pyłu wulkanicznego dostając się do silników samolotu, gdzie na skutek bardzo wysokiej temperatury zamienia się w lepką magmę i zatyka wirniki turbiny. Brak odpowiedniej wentylacji powoduje przegrzanie się silników i uniemożliwia ich uruchomienie nawet gdy samolot opuści już chmurę pyłu wulkanicznego. Naturalnie, problemem dla pilotów samolotów jest też ograniczona widoczność. Dlatego też, kiedy w kwietniu 2010 r. doszło do erupcji islandzkiego wulkanu Eyjafjallajokull, a chmura pyłu osiągnęła wysokość 10 km, na kilka dni odwołano ponad połowę z niemal 30 tys. lotów na terytorium Europy.
Może Cię zainteresować: Jak smog wpływa na nasze życie?
Nowoczesne metody ochrony samolotów przed pyłem wulkanicznym
Sposobem na zwiększenie poziomu bezpieczeństwa lotów jest rozwój nowatorskiego programu unijnego Bridge, którego celem jest wykorzystanie nowych technologii, które w połączeniu z obserwacjami geofizycznymi, pozwolą na dużo bardziej precyzyjne monitorowanie aktywności wulkanów. Technologia „Bridge” pozwala na obserwację strumieni wulkanicznych SO2 i CO2 w częstotliwości 1Hz, co umożliwia wczesne wykrywanie mechanizmów powodujących niebezpieczne erupcje wulkanów. Realizacja projektu „Bridge” opiera się na założeniu, że kluczem do zrozumienia zachowań wulkanów jest podejście multidyscyplinarne, czyli wykorzystujące różne dziedziny nauki.
Przeczytaj również: Jak rozwijać relacje z naturą w mieście?
Źródła:
- Jaroszewski W., Marks L., Radomski A., Słownik geologii dynamicznej, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa 1985, s. 204.
- Ryka W., Maliszewska A., Słownik petrograficzny, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa 1982.
- Pańczyk M., Erupcje wulkaniczne – formy i produkty, Kosmos. Problemy Nauk Biolgoicznych, tom 60, nr 3-4, 2011, s. 219-225.
- https://www.rp.pl/nauka/art16601601-wulkaniczny-pyl-uziemil-samoloty
- https://cordis.europa.eu/article/id/121959-a-novel-volcanic-gas-observation-technology-to-improve-eruption-prediction-models/pl
