Statyny – skutki uboczne

Data ostatniej aktualizacji: 28.02.2023

Statyny to rodzaj leków, który doskonale znają osoby borykające się z podwyższonym poziomem tzw. złego cholesterolu. Przyjmowanie statyn ma obniżyć cholesterol, a w konsekwencji, ograniczyć ryzyko zawału serca lub udaru mózgu. Na ogół badania wskazują na skuteczność i bezpieczeństwo przyjmowania statyn, jednak nie można przejść obojętnie wobec informacji mówiących o ich skutkach ubocznych. 

Spis treści:

1. Czym są statyny?
2. Statyny i ich oddziaływanie na organizm człowieka
3. Skutki uboczne przyjmowania statyn

Ten artykuł przeczytasz w 3 minuty.

Czym są statyny?

Statyny to rodzaj leków stosowanych w celu obniżenia poziomu cholesterolu we krwi. Ich działanie opiera się na blokowaniu w wątrobie enzymu, który bierze udział w produkcji cholesterolu. Statyny znalazły szerokie zastosowanie w leczeniu dyslipidemii cukrzycowych oraz w terapii i profilaktyce chorób układu sercowo-naczyniowego. Stanowią jedne z najczęściej stosowanych leków, będąc w szczególności przepisywane w celu zapobiegania chorobom serca czy udarom. Dostępne w Polsce statyny to: lowastatyna, prawastatyna, symwastatyna, fluwastatyna, atorwastatyna oraz rozuwastatyna.

Jak dowodzą badania, stosowanie statyn przyczyniło się do zmniejszenia liczby zachorowań, jak również zgonów na skutek incydentów wieńcowych, zawałów serca czy udarów niedokrwiennych. Z drugiej strony, ich stosowanie, jak w przypadku większości leków, może nieść za sobą poważne skutki uboczne, co opisujemy szerzej w kolejnych akapitach.

Statyny i ich oddziaływanie na organizm człowieka

Głównym zadaniem statyn jest blokowanie enzymu w wątrobie, który odpowiedzialny jest za produkcję cholesterolu. Dzięki temu możliwe jest zmniejszenie ogólnego poziomu cholesterolu we krwi, w tym „złego cholesterolu”, czyli LDL. Poza tym, statyny ograniczają stany zapalne w naczyniach krwionośnych. Ich przyjmowanie zgodnie z zaleceniami może pomóc zmniejszyć ryzyko zawału serca, udaru mózgu i innych problemów sercowo-naczyniowych. Aby tak się stało, pacjenci muszą jednak przestrzegać diety niskotłuszczowej i niskocholesterolowej, jak również praktykować dostosowaną do możliwości aktywność fizyczną oraz w miarę możliwości, obniżyć swoją masę ciała.

Niestety, statyny mogą powodować też skutki uboczne, w szczególności uszkodzenia wątroby oraz rabdomiolizę. Inne niepożądane działania to biegunka, nudności, bóle głowy oraz obolałe, osłabione mięśnie.

Skutki uboczne przyjmowania statyn

Jak niemal każdy lek, również statyny powodują skutki uboczne dla ludzkiego organizmu. Wiele badań wskazuje na ich pozytywne oddziaływanie, szczególnie w kontekście obniżania poziomu cholesterolu i zmniejszenia ryzyka chorób układu krążenia. Z drugiej jednak strony, wielu ekspertów wyraża głośne obawy dotyczące niepożądanych działań w następstwie długoterminowego przyjmowania tych leków. Wskazuje się w tym zakresie szczególnie na osoby starsze, jak również pacjentów, którzy równocześnie przyjmują też inne leki.

Do najczęstszych działań niepożądanych statyn należą:

• bóle głowy,
• dolegliwości żołądkowo-jelitowe – najczęściej wskazuje się w tym zakresie na nudności oraz biegunkę,
• obolałe, osłabione mięśnie – u niektórych pacjentów zażywających statyny (w szczególności osób starszych) mogą występować bóle mięśni oraz ich ogólne osłabienie; objawy te mogą mieć łagodny lub ciężki przebieg; w skrajnych przypadkach, objawy te mogą doprowadzić do bardzo niebezpiecznego stanu rabdomiolizy, czyli rozpadu mięśni,
• uszkodzenia wątroby – w przypadku długotrwałego przyjmowania statyn, w nielicznych przypadkach może wystąpić podwyższony poziom enzymów wątrobowych, natomiast w skrajnych przypadkach, nawet ostra niewydolność wątroby,
• swędząca wysypka na skórze,
• wypadanie włosów,
• wapnienie blaszek miażdżycowych, zarówno w ścianach tętnicy głównej, jak i układu wieńcowego,
• katarakta – zmętnienie soczewki oka,
• obniżenie poziomu koenzymu Q10, kluczowego dla zdrowia serca,
• zwiększone ryzyko cukrzycy – jak wykazały niektóre badania, przyjmowanie statyn może stanowić czynnik zwiększający ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2.

Podsumowując, choć większość osób przyjmujących statyny nie odczuwa poważnych skutków ubocznych, warto uważnie obserwować zmiany w swoim organizmie i mieć na uwadze ewentualne skutki uboczne. W przypadku zauważenia wymienionych wyżej skutków ubocznych, nawet w ich wstępnej fazie, warto zasięgnąć profesjonalnej pomocy.

Źródła:

1. J. Piotrowicz, A. Pazur, Z Zachwieja: Statyny i ich interakcje z pożywieniem. Bromat. Chem. Toksykol. XLI, 2008, 4, s. 1023-1029.
2. Plosker G.L., Lyseng-Williamson K.A.: Atorvastatin: a pharmacoeconomic review of its use in the primary and secondary prevention of cardiovascular events. Pharmacoeconomics, 2007; 25:1031- 53.
3. Omar M.A., Wilson J.P. : FDA adverse event reports on statin-associated rhabdomyolysis. 1:. Ann Pharmacother., 2002; 36: 288-95.
4. Dobrowolska I.: Skutki uboczne stosowania statyn, https://naturopatia-sanatum.pl/blog/35_skutki-uboczne-stosowania-statyn.html, dostęp: 07.02.2022.

Udostępnij: