Strach i lęk – czy wiesz czym się różnią?

Data ostatniej aktualizacji: 12.04.2022

Strach i lęk – dwa stany emocjonalne, które są znane każdemu człowiekowi. Choć intuicyjnie ludzie potrafią je nazwać i rozpoznać, nie zawsze jest to proste na poziomie definicji. Zwłaszcza że oba terminy bywają w języku potocznym używane zamiennie. Są to jednak odrębne doświadczenia, które nie powinny być łączone ze sobą, nawet jeśli mają wspólne cechy. Jest ich o wiele mniej niż różnic, które są wyraziste. 

Spis treści:

1. Strach i lęk – podobieństwa
2. Strach i lęk – różnice
3. Co zrobić ze strachem?
4. Co zrobić z lękiem?
5. Podsumowanie

Ten artykuł przeczytasz w 3 minuty.

Strach i lęk – podobieństwa

Zarówno strach, jak i lęk to nieprzyjemne stany emocjonalne, które angażują organizm na wielu poziomach. Narażenie więc na nie w długiej perspektywie czasu będzie miało odzwierciedlenie w życiu człowieka, często generując nieprzyjemne symptomy. Strach i lek wiążą się z poczuciem zagrożenia, z niepewnością, z doświadczeniem kruchości swojego życia. Na tym jednak podobieństwa się kończą.

Wybrane dla Ciebie: Nasze kursy online

Strach i lęk – różnice

Podstawową różnicą między obiema stanami jest to, że strach pojawia się w odpowiedzi na realne zagrożenie. Ma on więc podłoże ewolucyjne i z pewnością przyczynił się do tego, że ludność przetrwała. Strach generuje bowiem reakcję „walcz albo uciekaj”. Polega ona na tym, że w organizmie człowieka, który jest w sytuacji dużego zagrożenia (np. ataku zwierzęcia), dochodzi do szeregu zmian biochemicznych, w tym do wytwarzania adrenaliny i noradrenaliny, wzrostu ciśnienia krwi, przyśpieszenia tętna i akcji serca. Dzieje się tak, ponieważ organizm przygotowuje się do walki lub ucieczki. Celem staje się przetrwanie. Kiedy zagrożenie mija – organizm człowieka wraca do normalnego stanu.

Lęk ma inne źródło, zupełnie niezwiązane z obiektywnym zdarzeniem. Często ma on irracjonalny charakter. Lęk jest wynikiem interpretacji rzeczywistości. Bywa, że dana osoba nie wie nawet, czego dokładnie się obawia, nie umie tego nazwać. Mimo to, towarzyszy jej silnie poczucie zagrożenia i niepokoju. Podobnie jak strach, również lęk manifestuje się na poziomie ciała. Nie jest to jednak reakcja racjonalna, jak ma miejsce w przypadku strachu. Lęk może paraliżować, utrudniać oddychanie, wywoływać bóle i zawroty głowy czy kołatanie serca. Może mieć on charakter krótkotrwały i mijać, w wielu przypadkach jest jednak długotrwały i uporczywy. Nawracający czy przewlekły lęk to sygnał, że człowiek boryka się z emocjonalnymi trudnościami. Zaburzenia lękowe to dość szeroka kategoria schorzeń, które według statystyk dotykają wielu ludzi. 

Co zrobić ze strachem?

Strach jest naturalną reakcją organizmu, którą warto zrozumieć i zaakceptować. Są ludzie, którzy wydają nieustraszeni, co jest na ogół pozytywnie odbierane przez społeczeństwo. Choć odwaga to z pewnością duża wartość w życiu człowieka, należy zrozumieć, ze strach nie jest jego wrogiem. Wręcz przeciwnie, przygotowuje on organizm do przekraczania swoich możliwości – wszystko po to, żeby przetrwać. 

Co zrobić z lękiem?

Poczucie lęku może dotknąć każdego i bywa często wynikiem stresu. Jeśli jednak problem powtarza się, niezbędna będzie wizyta u specjalisty. W przypadku silnych lęków pomocna będzie farmakoterapia, która wyciszy przykre objawy. Świetnym pomysłem jest także psychoterapia. Pozwala ona na rozpoznanie źródła swoich lęków i przyjrzenie się im. Dzięki temu można odzyskać kontrolę nad swoimi emocjami i nauczyć się skutecznych technik radzenia sobie z niepokojem. Zaburzenia lękowe na dłuższą metę są bardzo niebezpiecznie – obniżają nastrój, odbierają radość życia, są również wyczerpujące dla organizmu. Dlatego tak ważne jest, aby każda osoba, która doświadcza lęku, zdecydowała się na specjalistyczną pomoc.

Więcej ciekawych informacji: Czy warto udać się na psychoterapię?

Podsumowanie

Życie ma różne odcienie. Nic dziwnego, że również emocje są różnorodne. Co ciekawe, nieprzyjemne odczucia bywają przydatne i potrzebne. Tak jest w przypadku strachu, który mobilizuje organizm do walki lub ucieczki w sytuacji dużego zagrożenia. Lęk jawi się przy nim jako stan niepotrzebny. Nie jest on przyjemny i korzystny dla człowieka, ale stanowi rodzaj sygnału i bywa inspiracją do zmian w życiu. Czasem trzeba się po prostu z nim zmierzyć – najlepiej jednak zrobić to przy profesjonalnym wsparciu.

Źródła:

Gerrig R., Zimbardo P.G., Psychologia i życie, Warszawa, Wyd. PWN, 2006.